Westergoabrêge

Deinum, september 2003

Hoog boven fietsende forenzen, klierende zwemmers en voorbij razende auto’s torent het brugwachtershuisje van de Westergoabrêge over Deinum. Op een hoogte waarnaar je alleen kunt opkijken, terwijl je geen weet hebt wat er zich afspeelt.

Zomers geeft het een ‘Big-Brother’ gevoel als er politie bij Playa del Deinum stopt om lieden tot de orde te roepen als de zoveelste varende toerist wordt ontdaan van zijn sloep. Of wanneer durfals op de houten bolders voor de brug acrobatische capriolen uithalen, of zelfs het wagen om van de brug te springen. Echter valt dit de laatste zomers wel weer mee.Toch zoeken er ook dagelijks mensen contact met de bewoner van ons ‘Torentje’ en zwaaien iedere ochtend al fietsend naar het werk, om het goede morgen gevoel te delen.

In deze reportage een kijkje binnen in het brugwachtershuisje en in de ‘gewelven’ van de Westergoabrêge, waarin onderwerpen naar voren komen over verzekeringen, geluidsoverlast en de Haak.

Brugwachter Flapper van Ritsumazijl, is al 30 jaar werkzaam voor de Provincie Fryslân als brugwachter. Zo deelde hij eerst met een collega de bruggen van de Drachtster weg bij Leeuwarden, nabij het Drachtster plein en die van Ritsumazijl. Zo’n 15 jaar geleden werd de Westergoaweg aangelegd en kwam er bij Deinum ook een brug te liggen.

Sinds toen is hij ook werkzaam op de Westergoabrêge bij Deinum. Vanachter een rij monitoren kan hij ook de brug van ‘de syl’ bedienen. Rondkijkend in deze werkplaats zien we onder andere een serie planten staan, een waterkoker, een koffiezet apparaat en een kruiswoordpuzzelboekje. Op de kast zijn enkele krantenberichten geplakt, ze vertellen over mishandeling van brugwachters en onder andere over het geval van een automobilist die hier bij Deinum door reed, toen de slagbomen al gesloten waren.

Vanuit hier heb je een geweldig uitzicht over Deinum en omgeving. Hoe is het hier in het voorjaar als veel weidevogels hier in de omgeving neerstrijken?

Flapper heeft wel eens witte kievit gesignaleerd in het land nabij de familie Meekma. Ook heeft er een voorjaar en zomer lang een vreemde reigersoort in het weiland aan de Deinumer kant gehuisvest. Dit wordt doorgegeven aan Ale Terpstra van de Fûgelwacht.

Ook vanaf deze hoogte is goed te zien dat de Westergoweg eigenlijk al klaar is voor verdubbeling. Een gevoelig onderwerp in Deinum, de Haak om Leeuwarden. Flapper heeft er een heldere mening over. ‘Het is 99% zeker dat de Haak hier langs komt te lopen. Dat zal eerst nog wel een paar jaar duren, want ik zie dat de eerste 5 jaar niet gebeuren. Als je kijkt naar het talud wat er richting Marssum al ligt, is het logisch dat hier de weg verdubbeld wordt naar 4 baans. Ook de viaducten van Marssum en de Twilling zijn gebouwd voor een toekomstige vierbaansweg. Er is toen niet adequaat gehandeld, toen er vanuit Bolsward en Winsum een weg werd aangelegd, moest alleen het stukje hier nog verlengd worden. Dat was logisch dat het gebeurde, maar er had echter in een eerdere fase al geprotesteerd kunnen worden. Toen lag de Westergoweg ook nog niet zo dicht bij Deinum. Maar later bouwt Deinum tussen dorp en snelweg een nieuwbouwplan. Ik begrijp dat niet. Ze hadden aan de andere kant moeten bouwen’.

Dus bij de Haak zal de brug ook wel verdwijnen als we er van uitgaan dat er voor een geluidsvriendelijke oplossing wordt gekozen om een aquaduct bij Deinum te maken.

‘Nee, dat kan niet. Volgens de wet kunnen er alleen aquaducten op een 120 km Rijksweg worden gelegd. Deze weg wordt dan een 100 km snelweg’.

‘Richting It Holt zal de weg dan een een verbreding krijgen naar links, omdat er er rechts bij Deinum geen mogelijkheid is’, redeneert de brugwachter.
Tijdens het gesprek merken we vaak het effect als zware vrachtauto’s over de brug rijden. Dat dendert nogal vinden we. Flapper geeft ons gelijk. ‘Ook krijg ik hier wel eens klachten over. Maar het ligt niet aan mij, hoor. De buffers die het wegdek geruisloos moeten opvangen zijn te oud en verwijderd. Ik heb dit bij Rijkswaterstaat al een aantal keren aangegeven. Maar hoe dan ook, een brug moet in theorie geruisloos zijn, maar in de praktijk zal het altijd wel wat leven geven.’ We vinden dat we als Deinumers hier maar eens achter gaan moeten bellen.

Het nummer van Rijkswaterstaat in Grou is: 0566-625325

 

De oude buffers:

 

 

 

 

 

 

We beginnen over het zwemmen rond de brug. Er is vanaf een aantal meter vanaf de brug een bord geplaatst met verboden te zwemmen. Deinum heeft een reputatie als het gaat om zwemmende jeugd die graag achter sloepen aan wil hangen en op de bolders gaat zitten en van de brug afspringt. Het is verboden om bij de brug te komen. ‘Ja en waarom is het verboden?’ stelt Flapper ons.Wij zijn een antwoord schuldig. ‘Het heeft te maken met de remmers. Dit zijn de houten bolders voor de brug. Het is in theorie mogelijk, dat een schip bij het naderen van de brug, “uit het roer schiet ” dat betekent dat een boot vlak voor de brug uit koers raakt en de brug kan rammen. Hiervoor zijn de remmers geplaatst. Mocht een schip deze raken, en dat is slechts een keer in de 15 jaar gebeurt hier bij deze brug, dan verschuift het zwikje wel een halve tot een hele meter. Mocht je dan op zo’n remmer zitten, zijn de gevolgen niet te over zien. Door de schok kan je er af vallen met fatale afloop.’

Ook het springen van de kant of van de brug kan gevaarlijk zijn. De brugwachter vertelt dat er veel hout in het kanaal drijft. Veel drijft niet aan de oppervlakte, doordat het bijvoorbeeld al een lange tijd in het water ligt, en zodoende veel water heeft opgenomen. Bij een sprong kun je op 1 meter onder het wateroppervlak stuiten, en zo je hele leven in een karretje komen.

Wat er de afgelopen jaren veranderd is, is het feit dat de brugwachter niet meer verantwoordelijk is voor wat er beneden in het water gebeurd. ‘Verzekering technisch kunnen het Rijk en de provincie niet meer aangeklaagd worden door eventuele slachtoffers. Mocht er wat gebeuren, dan zijn ze zelf verantwoordelijk.’

Flapper biedt ons een kijkje in de machine kamer van de brug. We schrikken van de ruimte.
Het is zo groot dat een buurtvereniging hier gemakkelijk een gezellige barbecue kan houden. Toch is niet praktisch omdat het contragewicht wat er voor zorgt dat het wegdek omhoog komt, de ruimte nodig heeft om te bewegen.

De brug is hydraulisch en heeft net nieuwe cilinders gekregen. Ook het hart van de brug, de motor, is nieuw. Vooralsnog hoeven niet bang te zijn voor defecte brug!

We bedanken Flapper voor zijn vriendelijke ontvangst in zijn torentje van de solide Westergoabrêge.